Het ergonomische ontwerp van een keuken verbetert niet alleen het gebruiksgemak, maar ook de kookefficiëntie.
Van het indelen van de werkplekken in de "magische driehoek" tot het aanpassen van de werkbladhoogte - een goed geplande keuken houdt rekening met je behoeften en maakt het dagelijks werk gemakkelijker.
Een van de belangrijkste drijvende krachten achter de planning van ergonomische keukens was Otl Aicher. Hij was medeoprichter van de Ulm School of Design en auteur van "Die Küche zum Kochen. Workshop van een nieuwe levenscultuur". Een van zijn basisregels is dat, om functionele redenen, vaak gebruikte gebruiksvoorwerpen zo open mogelijk en binnen handbereik moeten worden geplaatst . Dit zorgt voor snel werk.
Keukenplanner Max Kaltner van werkhaus in Raubling wijst echter op een belangrijk punt: Aicher ging nog steeds uit van een keuken in een aparte ruimte. Een gevoelige toets is daarom vereist voor een variant die open is naar het woongedeelte. Puur functioneel gezien is het logisch dat alles direct toegankelijk is. Tegelijkertijd is het zinvol om de meeste dingen in de keukenkastjes op te bergen om visuele redenen. Uiteindelijk is het belangrijk om de juiste balans te vinden in deze evenwichtsoefening.
Kaltner en Aicher zijn het eens over de indeling van de werkgebieden . Hoe een ergonomische keuken kan worden ontworpen, is een direct gevolg van de typische werkprocessen: Opslaan/koelen, wassen, bereiden, koken/bakken en serveren. Concreet wordt dit weerspiegeld in de opstelling van de koelkast, spoelbak, werkbladen, kookplaat en oven - de keukendriehoek of "magische driehoek". De individuele elementen moeten zo geplaatst worden dat er korte, ongecompliceerde paden tussen bestaan.
Naast de afstanden speelt ook de opstelling van de werkplekken een rol in een ergonomische keuken. Het maakt verschil of de keuken is aangepast voor een rechts- of linkshandige persoon.
De officieuze norm voor de hoogte van keukenbladen is ongeveer 92 cm. Deze maat voor ergonomische keukens is gebaseerd op de gemiddelde lichaamslengte. Keukenplanner Max Kaltner adviseert echter om de hoogte aan te passen aan de individuele kok.
Vuistregel voor een ergonomische werkbladhoogte in de keuken: Het oppervlak moet zich ongeveer 10 tot 15 cm onder de ellebogen bevinden wanneer de onderarmen gebogen zijn in een hoek van 90°.
Voor stellen met aanzienlijk verschillende lengtes kan een extra hoge snijplank worden gebruikt om een evenwicht te creëren.
Verschillende hoogtes voor verschillende werkgebieden hebben voordelen. Een extra diepe spoelbak kan bijvoorbeeld worden gerealiseerd met een hogere spoelbak zonder dat dit ten koste gaat van de opbergruimte. Omgekeerd profiteer je met een iets lagere kookplaat van een beter zicht op de pannen. In werkelijkheid wordt tegenwoordig echter vaak gekozen voor een uniform hoog werkblad - voor het uiterlijk .
Bij stoomovens zoals de BORA X BO is er echter geen reden waarom ze niet op werkhoogte zouden worden geïnstalleerd. Zo kun je gemakkelijk zien wat er op het bovenste niveau staat.
De details zijn net zo belangrijk in een ergonomische keuken. Het begint met de handgrepen: Ze moeten prettig in de hand liggen en gemakkelijk te openen zijn - zelfs met vette vingers. Goed ontworpen, greeploze fronten doen qua ergonomie niet onder voor de klassieke versie. Er moet ook rekening worden gehouden met de installatiehoogte van de bovenkasten.
Keukenapparaten met intuïtieve bediening ronden de kenmerken van een ergonomische keuken af. Bijvoorbeeld de BORA kookveldafzuigsystemen, die kunnen worden bediend via aanraakbediening en/of knoppen, afhankelijk van het model.
De kookveldafzuigingen van BORA bieden nog een ander voordeel: Ze zorgen voor een duidelijk zicht als de kookplaat voor een raam of op een kookeiland staat. Het is leuker dan naar een muur kijken en geeft je een goed gevoel tijdens het koken. Hetzelfde geldt voor de plaatsing van de gootsteen. Een ergonomische keuken is altijd gericht op de behoeften van de gebruiker. Oplossingen op maat zijn daarom essentieel.
Een ergonomisch keukenontwerp zorgt voor soepel en stressvrij werken.
De belangrijkste aspecten bij het inrichten van een ergonomische keuken zijn de opstelling van de werkplekken en de hoogte van het werkblad. Dit wordt aangevuld door details zoals de handgrepen, de hoogte van de bovenkasten en apparaten die intuïtief te gebruiken zijn.
De geschatte hoogte van het werkblad in de keuken kan worden bepaald met de elleboogmethode:
Deze aanpak is nauwkeuriger dan het gebruik van de lichaamslengte als richtlijn.
Het bepalen van een ergonomische werkhoogte voor de keuken op basis van lichaamslengte is relatief onnauwkeurig vanwege verschillende lichaamsverhoudingen. Daarom raden we de hierboven beschreven elleboogmethode aan.
